νομπέλιο

Τεχνητό χημικό στοιχείο με σύμβολο Νο· ανήκει στην τρίτη ομάδα του περιοδικού συστήματος, στην οικογένεια των ακτινιδών, έχει ατομικό αριθμό 102 και ατομικό βάρος 263, αναφερόμενο στο πιο σταθερό ισότοπο του. Είναι από τα τελευταία στοιχεία που παρασκευάστηκαν στο εργαστήριο, και οι φυσικές και χημικές ιδιότητες του είναι ελάχιστα γνωστές· θεωρείται ότι έχει συμπεριφορά όμοια με των μετάλλων που ανήκουν στις σπάνιες γαίες. Παρασκευάστηκε το 1957 από μια ομάδα Αμερικανών ερευνητών που συνεργάστηκαν με Σουηδούς επιστήμονες του Ινστιτούτου Νόμπελ της Στοκχόλμης. Οι επιστήμονες αυτοί, μελετώντας τις ραδιενεργές μεταλλάξεις των τεχνητών στοιχείων που είχαν ήδη παρασκευαστεί και τη δυνατότητα των στοιχείων να εκπέμπουν και να απορροφούν σωμάτια, παρασκεύασαν το ν. βομβαρδίζοντας το τεχνητό στοιχείο κιούριο (ατομικός αριθμός 96) με θετικά ιόντα άνθρακα. Το ισότοπο που παρασκευάστηκε με τον τρόπο αυτό έχει αριθμό μάζας 254 και περίοδο υποδιπλασιασμού 3 δευτερόλεπτα· η ακτινεργή δράση του συνίσταται στην έντονη εκπομπή σωματίων άλφα. Ονομάστηκε ν., για να υπενθυμίζεται το ινστιτούτο όπου παρασκευάστηκε και το ίδρυμα του ομώνυμου βραβείου.

* * *

το

χημ. χημικό στοιχείο με ατομικό αριθμό 102 και σύμβολο No, που παρασκευάστηκε τεχνητώς και ανήκει στη σειρά τών ακτινιδών τής III b ομάδας τού περιοδικού συστήματος.

[ΕΤΥΜΟΛ. Μεταφορά στην ελλ. ξεν. όρου, πρβλ. αγγλ. nobelium από το όνομα του Α.Β. Nobel, Σουηδού χημικού και ανθρωπιστή].